Recensie Harry Mulisch, de aanslag

Harry Mulisch, de aanslag

Inleiding

De titel van het boek is De aanslag van Harry Mulisch. Harry Mulisch werd op 29 juli 1927 geboren in Haarlem. Zijn vader was van Oostenrijkse afkomst, zijn moeder was Joods. Zijn vader werkte in de Tweede Wereldoorlog voor een bank die samenwerkte met de Duitsers en heeft daarvoor drie jaar in de gevangenis gezeten, na de oorlog. Tegelijk is het echter ook wel zo dat juist de positie die zijn vader had er voor gezorgd heeft dat Harry en zijn moeder nooit opgepakt zijn in de oorlog. Deze familieachtergrond bracht Mulisch tot de uitspraak 'Ik ben de Tweede Wereldoorlog'.

Na zijn debuut in 1947 werd Mulisch snel een veelgelezen schrijver. Zijn vroege verhalen zijn vaak zeer fantasierijk en zitten vol kronkelende gedachten en vreemde gebeurtenissen. Ook de belangrijkste wereldgebeurtenis uit zijn jeugd, de Tweede Wereldoorlog, keert vaak terug in zijn werk. Vanaf het verschijnen van De aanslag wordt Mulisch' lezerspubliek nog groter. Het boek is een ongekend verkoopsucces in binnen- en buitenland. De boeken daarna worden alle bijzonder goed ontvangen en verkocht, met als hoogtepunt De ontdekking van de hemel, in 1992, dat zelfs uitgeroepen wordt tot beste Nederlandse boek van de eeuw.

Mulisch heeft tijdens zijn leven belangrijke literatuurprijzen gewonnen, maar had ook veel critici, die zich vooral schenen te ergeren aan de houding van de man Mulisch, die met veel overtuiging over zijn eigen kwaliteiten kon spreken en schrijven, zonder dat duidelijk was in hoeverre hij dat ironisch bedoelde.

Op 30 oktober 2010 stierf Mulisch aan de gevolgen van kanker.

(Bron: http://www.lezenvoordelijst.nl/zoek-een-boek/nederlands-15-tm-19-jaar/d/de-aanslag/)

Mijn verwachtingen van het boek waren groot, omdat Harry Mulisch veel literaire prijzen heeft gewonnen en er met veel lof werd gepraat over het boek door verscheidene mensen.

Samenvatting

1e episode

Januari 1945. De familie Steenwijk hoort zes schoten. Fake Ploeg, een NSB'er, wordt voor het huis van Korteweg neergeschoten. Meneer Korteweg en dochter Karin slepen het lijk voor het huis van de familie Steenwijk. Peter gaat naar buiten om het lichaam terug te leggen maar wordt opgepakt. De Duitsers steken het huis van Anton in brand. Anton wordt in de cel gezet bij de vrouw die met hem praat en hem troost. Anton wordt ondergebracht bij oom Peter in Amsterdam.

2e episode

Na de bevrijding blijkt dat Antons ouders en Peter in de duinen zijn geëxecuteerd. Hij heeft de aanslag diep in zichzelf opgesloten. In 1952 wordt Anton in Haarlem uitgenodigd en raakt bij de Beumers, de oude buren, verzeilt, die hem vertellen dat de Kortewegs kort na de aanslag zijn verhuisd.

3e episode

1952, Anton komt Fake Ploeg, de zoon v/d NSB'er, tegen. Fake verdedigt zijn vader en geeft de communisten de schuld alles. Anton kan Fake niet aan het verstand brengen dat zijn vader fout zat.

4e episode

In 1961 trouwt Anton met Saskia. Een jaar later wordt hun dochtertje Sandra geboren. In 1966 ontmoet Anton Takes, de man die de aanslag op Ploeg heeft gepleegd. Takes had de aanslag liever niet gepleegd, omdat zijn vriendin die hem hielp bij de aanslag was geëxecuteerd in. Anton begrijpt onmiddellijk dat dit de vrouw was die bij hem in de cel heeft gezeten en begint te huilen. De volgende dag gaat hij naar Takes.

Laatste episode

Anton scheidt zich van Saskia en hertrouwt met Liesbeth. Hij koopt huizen in Toscane en Gelderland. Anton raakt rond zijn veertigste in een crisis, die in Italië tot een uitbarsting komt. In 1981 ontmoet Anton Karin Korteweg. Zij verteld dat ze na de bevrijding naar Nieuw-Zeeland zijn geëmigreerd en dat haar vader daar in 1948 zelfmoord heeft gepleegd. Karin verteld hem ook dat ze het lijk niet voor het huis van de andere buren hadden gelegd omdat die Joden in huis hadden. Anton loopt verward verder maar heeft zichzelf snel weer in de hand.

(Bron: http://www.samenvattingen.com/documenten/1230245/De+aanslag+Mulisch%2C+Harry/?q=harry%20mulisch%20de%20aanslag)

Iedereen moet dit boek lezen, omdat het inzicht geeft op mensen die de oorlog hebben meegemaakt en hoe dat deel uit blijft maken van hun dagelijkse leven. Anton blijft er door het hele verhaal aan denken en kan er niet mee stoppen om erover na te denken. Hij ontmoet ook nog een vriend van zijn ex-schoonvader, Takes, die nog steeds helemaal wordt opgezogen door de oorlog. Hij kan er niet uitkomen, want hij zit vast in het verleden. Dit laat je ook anders nadenken over mensen die de oorlog hebben meegemaakt. Het was een blijvend trauma voor ze en ik vind dat daar nog te weinig aandacht naar uit gaat, dus het is mooi hoe Mulisch dat verwoord in een verhaal.

Het is een merkwaardige hoofdpersoon, omdat “de aanslag” gebeurde toen hij klein was en het eigenlijk niet kon verwerken. Omdat hij het toen niet kon verwerken, heeft hij er zijn hele leven moeite mee gehad.

Er zit wel een cliché in het boek, want Anton komt aan het einde het buurmeisje tegen van diegene die het lijk van Fake Ploeg hadden verplaatst voor hun huis en hoe zijn broer omgekomen was. Waar hij bijna heel zijn leven over na had gedacht, komt hij uiteindelijk toch te weten. Er zit ook een niet-cliché in het boek verwerkt. Want je kan verwachten dat Anton wraak zoekt, omdat ze het lijk voor hun huis hadden gelegd. Maar Anton doet dit niet, want hij heeft er vrede mee. Dit maakt het boek anders dan andere boeken.

Mijn verwachtingen van het boek waren uitgekomen en de lof die over het boek was uitgesproken, was niet onterecht. Het was een genot het boek door te lezen en uit te lezen.

Slot

Ik raad dus iedereen aan om dit boek te lezen, omdat het een ander oorlogsboek is dan normaal. Dit zorgt voor variatie en maakt het boek ook beter. Het is niet te moeilijk geschreven, dus het is makkelijk door te lezen. Er wordt een chronologische volgorde aangehouden wat het ook overzichtelijker maakt. Het boek vermaakt je niet alleen, maar je kan er ook van leren, hoe erg de oorlog misschien was voor mensen. Daarom vind ik dat iedereen dit boek moet lezen.

Titel en de auteur: De aanslag van Harry Mulisch

Plaats van uitgave, jaar van uitgave, druk (jaar van eerste uitgave): Amsterdam, 2010 54^e druk, 1982.

Aantal pagina’s: 224

Genre: Roman, (na-)oorlogsverhaal

Recensie van Dennis van Wijgerden

Opdracht Middeleeuwen

Verleidingstruc Moenen

Als moenen een duivelse loverboy was in 2015, zou hij een hedendaagse Mariken zo verleiden: Eerst zou hij Mariken en haar vriendinnen op gaan zoeken in het uitgaansleven. Als hij ze daar eenmaal heeft gevonden, zal hij ze entree aanbieden voor een dure club, waar ze maar al te graag naartoe zouden willen gaan. Als ze dan meegaan, zet hij zijn plan in.

Daarna zou hij haar in de club verschillende drankjes aanbieden, die Mariken dan zal aannemen omdat ze gratis zijn. Mariken voelt zich dan bij elk drankje ‘beter’. Mariken vindt Moenen ook steeds leuker worden, want ze waardeert al die drankjes wel en met die drank op vindt ze hem ook er leuker uit zien. Haar vriendinnen zullen op een gegeven moment wel naar huis willen, maar Mariken heeft het dan veel te gezellig, dus zal ze beslissen om nog langer te blijven en om daarna alleen naar huis te fietsen.

 Aan het einde van de avond moet Mariken alleen terug naar haar oom fietsen, maar door de drank valt ze van haar fiets af in het gras. Moenen zal dan toegrijpen. Hij biedt haar een warm bed aan. Mariken zal dit aannemen, want ze kan niet zo dronken thuiskomen bij haar strenge oom. Dus dan zal ze een berichtje sturen dat ze bij een vriendin slaapt. 

Als ze bij het huis van Moenen zijn aangekomen valt Mariken gelijk in slaap en wordt ze ’s ochtends wakker met een kater. Ze weet ook niet meer wat er is gebeurd die vorige avond. Hier maakt Moenen gebruik van. Hij zegt tegen haar dat hij alleen die gênante dingen weet die zij heeft gedaan die vorige avond. Mariken vindt ze te gênant en zal voor een tijd alles doen wat Moenen zegt, hoe verschrikkelijk het ook is. Ze wilt niet dat het uitkomt. Moenens plan is dan dus gelukt.

Why I love this book

Het gouden ei
Van Tim Krabbé

Het gouden ei is niet alleen een bestseller omdat bijna alle 17 tips van de Groene Amsterdammer van toepassing zijn op het boek, maar ook omdat het boek snel uitgelezen kan worden en het uit korte hoofdstukken bestaat, wat fijner leest. Het boek heeft een vreemde titel, waardoor de aandacht wordt getrokken van de lezer en de lezer wilt weten wat het gouden ei betekent.

De enige tip van de Groene Amsterdammer waaraan mensen kunnen twijfelen of dat van toepassing is op dit boek, is dat de inzet niet hoog is van de personages van dit boek. De personages van dit boek zouden je buren kunnen zijn. De personages zijn een gewoon verliefd stel. De andere tips zijn wel van toepassing op dit boek, want de hoofdpersoon Rex lijdt aan een groots innerlijk conflict, want zal hij door blijven leven zonder te denken aan Saskia, een nieuwe vriendin vinden en daar bij blijven of toch steeds aan Saskia blijven denken en haar proberen te zoeken. Het boek zit ook vol met details. Bijvoorbeeld de gedachtes van Rex over Saskia of de plekken waar het verhaal zich afspeelt worden tot in detail geschreven, zoals het tankstation en het huisje van Raymond. Doordat de plaatsen tot in detail worden geschreven en de plaatsen niet onbekend zijn, wordt de setting zo specialistisch gemaakt. De hoofdpersoon Rex wordt ook menselijk gemaakt, omdat hij toch probeert door te leven nadat Saskia was verdwenen, maar het hem toch niet echt lukt. Het lot speelt een belangrijke rol, want het was precies Saskia die bij het tankstation was en werd meegenomen door Raymond. Het had zomaar iemand anders kunnen zijn. De karakters zijn ook erg buitensporig:  Een vrouw die droomt dat ze in een gouden ei opgesloten was en claustrofobisch is, een man die zich afvraagt op jonge leeftijd wat er zal gebeuren als hij van een flat afspringt en een perfecte misdaad wil plegen. Het verhaal gaat ook van conflict op conflict van Rex: eerst het conflict met Saskia’s ontvoering, daarna het conflict van het terugvallen op het steeds denken aan Saskia en het conflict tussen Raymond en Rex. De hoofdpersoon Rex transformeert ook van een man die niks wilde weten over Saskia’s verdwijning en door wilde gaan leven, in iemand die dat toch wel wilde weten en niet kon stoppen met het denken aan Saskia. Rex wordt telkens op de proef gesteld door de zoektocht naar de waarheid van de verdwijning van Saskia, niet alleen mentaal maar ook fysiek, want hij wordt daardoor ook levend begraven. Door dit wordt Rex zeer geliefd door de lezer en doordat de gedachtes telkens worden verteld in het verhaald, krijg je ook sympathiek voor de hoofdpersoon en ga je van hem houden. Het plot gaat alleen over de verdwijning van Saskia en waarom ze eigenlijk is verdwenen, dus zonder subplots. De titel is verbluffend: simpel en je snapt de titel pas als je het boek hebt gelezen. Het verhaal is ook goed verzonnen, want het sluit zich niet aan bij bestaande bestsellertrends en het verhaal wordt ook op een aparte manier geschreven, ook door de ogen van de ‘slechterik’. Er zitten veel onverwachte ontwikkelingen in het boek, want op het einde komt Raymond zelf naar Rex toe om te zeggen dat hij de ontvoerder was, terwijl er heel het verhaal wordt gesuggereerd dat Rex er nooit achter zal komen, want Raymond had de perfecte misdaad gepleegd. Rex gaat ook zonder enige moeite met Raymond mee om te weten te komen wat er met Saskia was gebeurd en wordt dan zelf ook levend begraven. Dus het is geen gelukkig einde.

Dus dit boek “het gouden ei” is een bestseller. Het bevat niet alle tips van de Groene Amsterdammer, maar is nog steeds een besteller. Daarom is mijn conclusie ook dat een bestseller niet per se alle tips hoeft te bevatten van de Groene Amsterdammer om een bestseller te zijn, want dit boek is ook bekend en verkoopt goed.

Verwerkingsopdracht Leesgroep

Leesverslag Sonny Boy

Het groepje: Jip Steehouwer, Martin de Beun en Dennis van Wijgerden 4A

Ons verslag gaat over het boek Sonny Boy van Annejet van der Zijl

Onze verwachtingen van het boek waren dat Rika en Waldemar beide het kamp zouden overleven. En zouden terugkeren naar Waldy om voor hem te zorgen en hem op te voeden. Deze verwachtingen waren niet uitgekomen, want Waldemar werd voor de kust doodgeschoten door agenten en Rika wordt vergast in de gaskamer. Daarom gaat Waldy terug naar Suriname om bij zijn oom en tante te gaan wonen. Dus Rika en Waldemar hebben het allebei niet overleefd en zijn dus niet teruggekeerd om voor Waldy te zorgen. Waldy werd verzorgd en opgevoed door zijn oom en tante.

De titel ‘Sonny Boy’ slaat op de zoon Waldy van Rika en Waldemar. Ze hebben hun zoon Waldy genoemd en hebben hem de bijnaam Sonny Boy gegeven, die uit de film The singing fool komt. Daarom heet het boek Sonny Boy.

De personages zijn:

Waldy Nods/Sonny Boy

Waldy is de zoon van Waldemar en Rika en heeft de bijnaam ‘Sonny Boy’. In het verhaal kom je niet veel van hem te weten, dus ook niet veel over zijn karakter. Hij heeft een donkere huid, krullend haar en blauwe ogen.

Waldemar Nods

Waldemar is een man van Surinaamse afkomst die bij Rika komt wonen. Aan het begin is het een stille en terughoudende jongen, maar later in het boek niet meer. Waldemar is een lieve man die veel voor anderen over heeft, dat blijkt uit het verhaal, omdat hij joden laat onderduiken in het pension.

Rika van der Lans

Rika is een lieve en een zorgzame vrouw die alleen maar aan andere mensen denkt en zichzelf soms wegcijfert daarbij. Dat blijkt uit het hele verhaal: doordat zij joden heeft onder laten duiken is zij uiteindelijk vergast.

Bertha

Bertha is de dochter van Rika en Willem. Als Rika samen gaat wonen met Waldemar mag Bertha haar moeder niet meer zien van Willem. Maar ondanks dat het van haar vader niet mag, blijft ze contact zoeken met haar moeder en praat ze ook nog met haar moeder.

Het verhaal is met een auctoriaal verteller geschreven. Je leest de gedachtes en handelingen van meerdere personen.

Het verhaal speelt zich voor en in de Tweede Wereldoorlog af. Het is verteld in een chronologische volgorde en er is geen gebruik gemaakt van flashbacks. Het speelt zich op verschillende plaatsen af. Het eerste hoofdstuk speelt in Suriname af als Waldemar daar nog woont. Daarna speelt het zich af in verschillende plaatsen in Nederland maar voornamelijk rondom Scheveningen. Nadat Rika en Waldemar worden opgepakt, speelt het zich af in kamp Vught.

Het thema van het verhaal is een liefdesverhaal. Het gaat over de liefde tussen Waldemar en Rika en wat er met ze gebeurt. Een motief van het verhaal is dat het ongepast is, dat ze bij elkaar zijn.

Ons oordeel over het boek is: dat het een goed boek was, die je gelijk liet meeleven met de personages, omdat ze verschillende tegenslagen hadden. Door die tegenslagen, zoals dat Rika haar kinderen niet meer mocht zien, laat het boek je meeleven met de personages.

Persoonlijke conclusie

Het proces van de discussie verliep goed. We waren het altijd met elkaar eens en konden het goed uitschrijven. Wat beter kon, was dat we het beter konden bespreken in een ruimte dan over het internet, daardoor verliep het langzamer. Dat heb ik ook gelijk geleerd uit deze opdracht.

Het leesniveau van ons boek is niveau 3. Ik kon hier goed mee overweg, maar had wel moeite om in het boek te komen. Met het volgende boek zou ik weer willen insteken in niveau 3, maar ik weet nog niet welk volgende boek ik zou willen lezen.